اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران ترور شد. سپاه پاسداران ایران اعلام کرد که هنیه و یکی از محافظانش در محل اقامتشان کشته شدند. حماس این خبر را تأیید کرده و اعلام کرد که هنیه در عملیات اسرائیلی‌ها کشته شده است.

سپاه پاسداران با تسلیت به ملت فلسطین و ایران، گفت که علت حادثه در حال بررسی است. حماس قول داده که به این ترور پاسخ دهد و موسی ابو مرزوق آن را «عمل بزدلانه» توصیف کرد. اسرائیل هنوز واکنشی رسمی نشان نداده، اما برخی سیاستمداران از جمله آمیچای الیاهو، وزیر میراث اسرائیل، این واقعه را تأیید کرده‌اند.

اسماعیل هنیه

اسماعیل هنیه، ۶۲ ساله، از دهه ۱۹۸۰ از اعضای برجسته حماس بوده و در سال ۲۰۱۷ به عنوان سرپرست دفتر سیاسی این گروه انتخاب شد. او در سال‌های اخیر در قطر زندگی می‌کرد.

اسماعیل هنیه، سیاستمدار فلسطینی و رئیس دفتر سیاسی حماس، در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴ در تهران کشته شد. حماس اسرائیل را عامل این حمله معرفی کرد. هنیه نخست‌وزیر دهمین دولت فلسطینی و از رهبران برجسته حماس بود. او در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه پناهندگان الشاطی در غزه به دنیا آمد و در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد. هنیه در دهه ۱۹۸۰ به دلیل فعالیت‌های سیاسی خود چندین بار توسط اسرائیل بازداشت و به جنوب لبنان تبعید شد.

او در سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب و جانشین خالد مشعل شد. پس از پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی ۲۰۰۶، هنیه به نخست‌وزیری دولت تشکیلات خودگردان فلسطینی رسید، اما پس از درگیری‌های داخلی با فتح، از این سمت برکنار شد.

هنیه خواهان آشتی با فتح و برقراری صلح در منطقه بود، اما همچنین از حق فلسطینی‌ها برای مبارزه مسلحانه دفاع می‌کرد. در سال ۲۰۱۸، ایالات متحده او را به عنوان تروریست طبقه‌بندی کرد.

هنیه پس از آغاز حمله ۷ اکتبر حماس، ویدیویی از تماشای حملات منتشر کرد. او و خانواده‌اش، شامل همسر و ۱۳ فرزند، در سال‌های اخیر در قطر زندگی می‌کردند. چندین عضو خانواده او نیز در حملات اسرائیل کشته شده‌اند.

خلیل الحیه، معاون حماس در غزه

خلیل الحیه، معاون حماس در غزه، در نشستی مطبوعاتی در تهران اعلام کرد که به گفته شاهدان عینی، یک موشک وارد اتاق اسماعیل هنیه شد و او را کشت. الحیه افزود که مکان حادثه در اثر انفجار موشک تخریب شده است و منتظر تحقیقات کامل مراجع ذیصلاح هستند. سپاه پاسداران پیشتر اعلام کرده بود که اسماعیل هنیه در اثر “اصابت پرتابه” کشته شده است.

واکنش اسرائیل به ترور هنیه

اسرائیل به صورت رسمی هنوز واکنشی به خبر ترور اسماعیل هنیه نشان نداده است. با این حال، برخی از سیاستمداران اسرائیلی، از جمله آمیچای الیاهو، وزیر میراث فرهنگی، در شبکه‌های اجتماعی ابراز خوشحالی کرده و گفته‌اند که با مرگ هنیه “جهان جای بهتری خواهد بود.” همچنین، پس از حمله ۷ اکتبر حماس، رهبران اسرائیل قول داده بودند که حماس را نابود کنند و از آن زمان چندین چهره ارشد این گروه نیز کشته شده‌اند. ارتش اسرائیل به چندین رسانه خبری اعلام کرده که حاضر به اظهار نظر در مورد گزارش‌های مربوط به مرگ اسماعیل هنیه نیست.

واکنش بین‌المللی

ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، واکنش‌های مختلفی در سطح بین‌المللی به دنبال داشته است:

ایران: ایران به شدت این حمله را محکوم کرده و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای این حادثه را تسلیت گفته و اعلام کرده که در حال بررسی علت و ابعاد آن است.

حماس: حماس اسرائیل را مسئول این حمله معرفی کرده و قول داده است که به این ترور پاسخ خواهد داد. موسی ابو مرزوق، از رهبران حماس، این حمله را «عمل بزدلانه» توصیف کرده و تاکید کرده که بی‌مکافات نخواهد ماند.

کشورهای عربی و اسلامی: احتمالاً کشورهای مختلف عربی و اسلامی نیز واکنش‌های تند و محکومیت‌آمیز نشان خواهند داد، هرچند که تا کنون گزارش‌های مشخصی از واکنش‌های آنان منتشر نشده است.

اسرائیل: اسرائیل به صورت رسمی واکنشی به این خبر نشان نداده است، اما برخی سیاستمداران اسرائیلی ابراز خوشحالی کرده‌اند. ارتش اسرائیل نیز حاضر به اظهار نظر در مورد گزارش‌ها نشده است.

سازمان‌های بین‌المللی: احتمالاً سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری نیز این حادثه را بررسی و واکنش‌های خود را اعلام خواهند کرد، اگرچه تا کنون گزارش دقیقی از واکنش‌های آنها منتشر نشده است.

به طور کلی، ترور اسماعیل هنیه می‌تواند تنش‌ها در منطقه را افزایش دهد و واکنش‌های گسترده‌ای از سوی کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی به همراه داشته باشد.

واکنش آمریکا

تا کنون واکنش رسمی از سوی دولت آمریکا به ترور اسماعیل هنیه منتشر نشده است. با این حال، موضع‌گیری‌های پیشین آمریکا در قبال حماس و اسماعیل هنیه ممکن است بتواند بخشی از واکنش احتمالی را روشن کند:

قرار دادن هنیه در فهرست تروریستی: وزارت خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۸ اسماعیل هنیه را در فهرست تروریستی قرار داد و او را متهم به حمایت از حملات تروریستی علیه غیرنظامیان و نظامیان اسرائیلی کرد. این موضوع نشان‌دهنده موضع سختگیرانه آمریکا علیه او و حماس است.

حمایت از اسرائیل: آمریکا همواره از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت کرده است و در موضوعات مربوط به حماس و حملات علیه این گروه، معمولاً طرف اسرائیل را گرفته است.

با توجه به این سوابق، احتمالاً واکنش آمریکا شامل محکومیت ترور هنیه نخواهد بود و ممکن است حمایت از اقدامات امنیتی اسرائیل را تکرار کند. اما برای اطلاع دقیق‌تر، باید منتظر بیانیه رسمی از سوی دولت آمریکا یا مقامات مربوطه بود.

وعده «مجازات سخت» از سمت تهران و نگرانی از تشدید تنش‌ها

ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید ایران، به تهران رفته بود، باعث افزایش تنش‌ها در منطقه‌ای بی‌ثبات شده است. مقام‌های ایرانی بلافاصله اسرائیل را مقصر دانستند و آیت‌الله علی خامنه‌ای وعده «مجازات سخت» داد. خامنه‌ای گفت: «ما خونخواهی او را وظیفه خود می‌دانیم.»

در ماه آوریل، ایران و اسرائیل در آستانه جنگ قرار گرفتند و اکنون نیز نگرانی‌ها از تشدید تنش‌ها افزایش یافته است. هنیه در سال‌های اخیر بارها به ایران سفر کرده بود و با مقامات ارشد جمهوری اسلامی دیدار داشت.

ایران اعلام کرد هنیه و محافظ او ساعت دو بامداد به وقت محلی با موشکی که از خارج مرزهای ایران شلیک شده، در شمال تهران کشته شدند. این حادثه سوالاتی درباره توانایی سازمان‌های امنیتی ایران مطرح می‌کند.

همچنین، چند ساعت پیش از ترور هنیه، اسرائیل اعلام کرده بود که یکی از فرماندهان ارشد نظامی حزب‌الله لبنان را در جنوب بیروت کشته است. این ترور ممکن است بهانه‌ای برای تشدید جنگ موشکی در مرز لبنان و اسرائیل باشد.

ترور هنیه در زمانی رخ داد که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید ایران، که وعده بهبود روابط دیپلماتیک با جهان را داده بود، سوگند یاد کرد. این حادثه برنامه‌های پزشکیان را به تعویق خواهد انداخت.

قطر، که میانجی اصلی مذاکرات اسرائیل و حماس است، اعلام کرد ترور هنیه مذاکرات را به شدت به خطر می‌اندازد. پاسخ به این که آیا این تحولات منجر به جنگی تمام‌عیار در منطقه خواهد شد، آسان نیست، اما نگرانی‌ها از این احتمال بالاست.

ترور اسماعیل هنیه در تهران و تأثیر آن بر روند آتش‌بس در غزه

اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران و در اثر اصابت راکت به محل اقامتش کشته شد. این حادثه پس از حملات ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن حدود ۱۲۰۰ اسرائیلی و خارجی شد، رخ داد و اسرائیل عهد کرده بود که تمامی رهبران حماس را مجازات کند. ترور هنیه احتمالاً توسط اسرائیل انجام شده است.

این حادثه پیامدهای سیاسی گسترده‌ای دارد و می‌تواند به تلاش‌های شکننده برای مذاکره بر سر آتش‌بس در غزه آسیب بزند. هنیه نقش حیاتی در مذاکرات آتش‌بس با وساطت قطر، ایالات متحده و مصر داشت و ترور او می‌تواند پیشرفت در این مذاکرات را دشوارتر کند.

وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرد که این حادثه نشان می‌دهد دولت اسرائیل هیچ قصدی برای دستیابی به صلح ندارد. در رام‌الله نیز خبر قتل هنیه باعث ناراحتی شده و فتح و حماس که رقبای دیرینه هستند، به شدت این اقدام را محکوم کرده‌اند. صبری صیدم از فتح اعلام کرد که این ترور تمامی امیدها برای پایان دادن به خصومت‌ها را نابود کرده است.

زمان‌بندی قتل هنیه نشان می‌دهد که این اقدام بخشی از انتقام‌جویی وسیع‌تر اسرائیل به خاطر حملات اخیر حزب‌الله بوده است. اسرائیل هشدار داده بود که پاسخ شدیدی خواهد داد و این ترور پیامی قاطع به گروه‌های شبه نظامی و حامیان ایرانی آن‌ها ارسال کرده است که اسرائیل می‌تواند هرکجا که باشند، به سراغشان بیاید.

بازتاب کشته شدن اسماعیل هنیه در روزنامه‌های ایران

یک روز پس از کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران، سرخط روزنامه‌های صبح ایران به انتشار پیام‌های رهبر جمهوری اسلامی و واکنش‌های داخلی و خارجی اختصاص داشت. رسانه‌های ایران بیشتر بر خط و نشان کشیدن علیه اسرائیل و آمریکا تمرکز داشتند و کمترین توجه را به جزئیات عملیات و انتقاد از دستگاه‌های امنیتی نشان دادند.

روزنامه‌های اصولگرا مانند «همشهری»، «وطن امروز» و «کیهان» تاکید زیادی بر «انتقام سخت» از آمریکا و اسرائیل داشتند. روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی بر ضرورت «پاکسازی عمیق از نفوذی‌ها» تاکید کرد و خواستار تقویت رهگیری و شناسایی عناصر وابسته شد.

روزنامه کیهان تندترین واکنش را داشت و با تیتر «انتقام خون میهمان با میزبان است، دنیا منتظر است» تهدید به پاسخ شدید کرد. حسین شریعتمداری، مدیر مسئول کیهان، نیز خواستار انتقام سخت و فوری شد و آمریکا را به عنوان عامل اصلی معرفی کرد.

روزنامه‌های اصلاح‌طلب برخلاف اصولگراها، خواستار درگیری و جنگ نشدند و تحلیل‌هایی از کارشناسان و فعالان سیاسی منتشر کردند. روزنامه «اعتماد» در گفت‌وگو با ماشاءالله شمس‌الواعظین، تاکید کرد که ترور هنیه به منظور رادیکالیزه نگه‌داشتن ایران توسط اسرائیل انجام شده و واکنش ایران باید با خردمندی باشد.

«هم میهن» در یادداشتی از احمد زیدآبادی، دولت جدید ایران را دلیل اصلی این ترور دانست و تاکید کرد که اسرائیل با روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان مخالف است. روزنامه «آرمان امروز» نیز در مصاحبه‌ای با صابر گل‌عنبری، کارشناس مسائل سیاسی، تاکید کرد که این ترور به دلیل محاسبات پیچیده اسرائیل انجام شده و بدون هماهنگی با آمریکا نبوده است.

روزنامه «مردم سالاری» با تیتر «مجاهد آرام فلسطینی» به این خبر پرداخت و نوذر شفیعی، کارشناس مسائل بین‌الملل، تاکید کرد که اسرائیل با این اقدام از هر خط قرمزی عبور کرده است.

در مجموع، روزنامه‌های ایران بر ضرورت پاسخ قاطع به این ترور تاکید داشتند و واکنش‌ها بیشتر به سوی تهدید اسرائیل و آمریکا متمرکز بود.

«خونخواهی» ایران از اسرائیل

پس از کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در تهران، ایران به شدت به اسرائیل تهدید کرده و از حق دفاع مشروع خود برای واکنش قاطع خبر داده است. رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، تأکید کرده که اسرائیل با این اقدام «زمینه‌ مجازات سختی را برای خود فراهم کرده» و خونخواهی هنیه را وظیفه خود می‌داند.

سپاه پاسداران نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که این سوءقصد به یک «پاسخ سخت و دردناک» منجر خواهد شد. دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل هشدار داده که پاسخ ایران به این ترور شامل عملیات ویژه و سخت‌تری خواهد بود. امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل، تأکید کرد که ایران برای استفاده از حق دفاع خود به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد تردیدی ندارد.

مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان، نیز گفت که ایران مایل به گسترش جنگ نیست، اما «پاسخ به این عملیات تروریستی به زودی داده خواهد شد». اسرائیل به طور مستقیم به این حمله واکنش نشان نداده است، اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از «ضربات کوبنده» اخیر به دشمنان اسرائیل و احتمال روزهای سخت پیش‌رو خبر داد.

در جلسه شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا، بریتانیا و فرانسه از اسرائیل حمایت کرده و خواستار خویشتن‌داری شدند. در مقابل، کشورهای الجزایر، ایران، لبنان، سوریه، عراق و تشکیلات فلسطینی به شدت حملات اسرائیل را محکوم کردند و خواستار پایان جنگ در غزه شدند. بسیاری از کشورهای آفریقایی و دیگر کشورها نیز خواستار آتش‌بس فوری و پایان بحران انسانی در غزه شدند.

شاخه نظامی حماس اعلام کرده که مرگ هنیه نبرد را وارد «ابعاد تازه‌ای» خواهد کرد و به نظر می‌رسد پیامدهای عمده‌ای به دنبال خواهد داشت. این در حالی است که اسرائیل همچنان بر نابودی کامل حماس تأکید دارد.

ایران سه روز عزای عمومی اعلام کرده و آیت‌الله خامنه‌ای قرار است در مراسم ختم هنیه شرکت کند. همزمان، سفر به لبنان به دلیل افزایش تنش‌ها محدود شده و چندین خط هوایی پروازهای خود به بیروت و تل‌آویو را لغو کرده‌اند.